Een blaasverzakking, ook wel cystocele genoemd, ontstaat wanneer de blaas door een verzwakking van de bekkenbodemspieren in de richting van de vagina zakt. Dit kan leiden tot vervelende klachten zoals een drukkend gevoel, urineverlies en moeite met plassen.

Verschillende factoren vergroten het risico op een blaasverzakking, waaronder zwangerschap, bevalling, hormonale veranderingen, overgewicht en erfelijke aanleg. De symptomen variëren per persoon en kunnen van mild tot ernstig zijn. Een arts stelt de diagnose meestal via lichamelijk onderzoek, urinetesten en beeldvorming.

Gelukkig zijn er diverse behandelmogelijkheden, van bekkenbodemoefeningen en pessaria tot chirurgische ingrepen. Daarnaast kun je zelf maatregelen nemen om beter met een blaasverzakking om te gaan, zoals het versterken van de bekkenbodem, het vermijden van zwaar tillen en het aannemen van de juiste houding bij plassen.

In deze blog lees je alles over blaasverzakking: wat het is, hoe het ontstaat, welke symptomen je kunt ervaren en welke behandelingen en leefstijlveranderingen kunnen helpen.

Wat is een blaasverzakking?

Een blaasverzakking is een aandoening waarbij de blaas in de richting van de vagina zakt door verzwakking van de bekkenbodemspieren. Dit kan ongemak veroorzaken en invloed hebben op het dagelijks leven.

Een blaasverzakking is er in verschillende stadia:

• Mild: De blaas is licht gezakt en veroorzaakt nauwelijks klachten. Vaak wordt dit pas opgemerkt tijdens een routinecontrole bij de huisarts of gynaecoloog.
• Matig: De blaas verzakt verder en kan druk op de vaginawand uitoefenen, wat een gevoel van zwaarte in het bekken kan veroorzaken.
• Ernstig: De blaas puilt uit in of buiten de vagina, wat kan leiden tot pijn, urineproblemen en zelfs problemen bij het vrijen.

Een blaasverzakking verschilt van andere bekkenbodemverzakkingen zoals een baarmoederverzakking (uteriene prolaps) of een darmverzakking (rectocele). De symptomen kunnen echter overlappen. Een darmverzakking bijvoorbeeld kan ook obstipatieklachten veroorzaken, terwijl een baarmoederverzakking vaak een zwaar gevoel in de onderbuik geeft.

Oorzaken en risicofactoren van een blaasverzakking

Verschillende factoren kunnen een gezakte blaas veroorzaken. Door inzicht te krijgen in de oorzaken, kun je preventieve maatregelen nemen.

• Zwangerschap en bevalling: De druk op de bekkenbodemspieren neemt toe, wat tot verzwakking kan leiden. Vooral bij een zware of langdurige bevalling is het risico groter.
• Menopauze en hormonale veranderingen: Tijdens de menopauze neemt de productie van oestrogeen sterk af. Dit hormoon speelt een belangrijke rol bij het behoud van sterk en elastisch bindweefsel, spieren en ligamenten in de bekkenbodem. Een daling van oestrogeen kan leiden tot verzwakking van deze structuren, waardoor de blaas minder goed wordt ondersteund en kan verzakken in de richting van de vagina.
• Overgewicht en obesitas: Overgewicht zorgt voor een constante verhoogde druk op de buik- en bekkenbodemspieren. Dit kan op termijn de spieren en het bindweefsel in het bekkengebied verzwakken, waardoor de blaas minder steun krijgt. Hoe meer overgewicht, hoe groter de kans op een verhoogde buikdruk en dus op een blaasverzakking.
• Chronische obstipatie en persen: Bij chronische obstipatie is er sprake van langdurig harde ontlasting en moeilijk kunnen poepen. Dit leidt vaak tot veel persen, wat extra druk uitoefent op de bekkenbodemspieren. Als dit regelmatig gebeurt, kan het de spieren en ligamenten verzwakken, waardoor de blaas kan gaan zakken.
• Erfelijke aanleg: Sommige vrouwen hebben van nature zwakker bindweefsel en spieren in het bekkengebied. Dit kan erfelijk bepaald zijn. Als blaasverzakking veel voorkomt in de familie, is de kans groter dat iemand hier ook last van krijgt. Erfelijke factoren beïnvloeden de stevigheid en elasticiteit van de bekkenbodemstructuren, waardoor verzakkingen sneller kunnen optreden.

Symptomen van een blaasverzakking bij vrouwen

Een verzakte blaas bij vrouwen kan verschillende klachten veroorzaken, die varieren van een drukkend gevoeld tot problemen met plassen. De meest voorkomende symptomen bij vrouwen zijn:

• Een zwaar of drukkend gevoel in de onderbuik en vagina
• Moeite met volledig leeg plassen, wat kan leiden tot ontstekingen in de blaas
• Urineverlies of incontinentie, vooral bij lachen, hoesten of sporten
• Pijn of ongemak tijdens geslachtsgemeenschap
• Terugkerende urineweginfecties
• Een zichtbaar of voelbaar bultje in de vagina

Symptomen van een blaasverzakking bij mannen

Hoewel het bij mannen zeldzaam is, kunnen zij ook een blaasverzakking krijgen. Vergelijkbare klachten kunnen ontstaan bij verzakking van de blaas of omliggende organen. Symptomen zijn van blaasverzakking bij mannen zijn:

• Moeite met plassen of een zwakke urinestraal
• Gevoel dat de blaas niet volledig leeg is
• Frequent urineren, vooral 's nachts
• Drukgevoel in het bekkengebied
• Urineverlies bij lichamelijke inspanning

Kan een blaasverzakking vanzelf overgaan?

Nee, een blaasverzakking kan niet vanzelf overgaan. Een lichte blaasverzakking kan soms verminderen door bekkenbodemoefeningen en een gezonde levensstijl. Ernstige klachten vereisen medische behandeling. Raadpleeg een arts bij aanhoudende symptomen.

Hoe wordt een blaasverzakking gediagnosticeerd?

Een blaasverzakking wordt gediagnosticeerd door medisch specialist zoals de huisarts. Die kan dit vaststellen met verschillende methoden:

• Lichamelijk onderzoek: De arts beoordeelt de bekkenbodem tijdens een inwendig onderzoek, waarbij vaak gevraagd wordt om te persen om de ernst te bepalen.
• Urinetesten: Om te controleren op urineweginfecties of blaasproblemen zoals resturine.
• Beeldvorming: Echo of MRI kan nodig zijn om de ernst van de verzakking te bepalen en om andere bekkenproblemen uit te sluiten.

Behandeling van een blaasverzakking

Afhankelijk van de ernst en impact op het dagelijks leven zijn er verschillende behandelingsopties:

• Bekkenbodemoefeningen: Versterken de spieren en verminderen klachten. Een bekkenfysiotherapeut kan helpen met gerichte oefeningen. Zoals kegel-oefeningen die helpen de bekkenbodemspieren te versterken en klachten te verminderen.
• Pessarium (vaginale ring): Een medisch hulpmiddel in de vorm van een siliconen ring. Dat ondersteunt de blaas en verlicht verzakkingsklachten.
• Medicatie: Hormonale therapie kan helpen bij milde klachten, vooral bij vrouwen na de menopauze. Oestrogeencrèmes kunnen het vaginale weefsel versterken en symptomen verminderen.
• Operatie: Bij ernstige verzakkingen kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn. Hierbij wordt de blaas ondersteund met hechtingen of een matje.
  Een operatie is niet altijd noodzakelijk. Veel vrouwen hebben vooral baat bij conservatieve behandelingen zoals oefeningen of een pessarium.

Leven met een blaasverzakking: 4 tips

Met enkele aanpassingen kun je comfortabeler leven met een blaasverzakking:

• Houd je bekkenbodem sterk met oefeningen. Regelmatige training vermindert klachten en voorkomt verergering.
• Voorkom obstipatie met vezelrijk eten. Dit vermindert druk op de bekkenbodem en voorkomt onnodig persen bij de stoelgang.
• Vermijd zwaar tillen en persen. Dit voorkomt verdere verzwakking en verergering van de verzakking.
• Gebruik de juiste houding bij plassen. Een ontspannen houding helpt de blaas volledig te legen en voorkomt resturine.

Kun je sporten met een blaasverzakking?

Ja, je kunt sporten met een blaasverzakking, maar hier zijn wel restricties aan gebonden. Kies de juiste sporten:

• Vermijd hoge impact sporten zoals hardlopen, springen of intensieve krachttraining.
• Bekkenbodemvriendelijke sporten zoals zwemmen, yoga en wandelen zijn beter. Deze versterken het lichaam zonder extra druk op de bekkenbodem.

Oplossingen voor incontinentieproblemen bij Urifoon

Voor incontinentieproblemen zijn er diverse oplossingen, afhankelijk van de ernst van de klachten:

• Plaswekker voor volwassenen: Helpt bij nachtelijke incontinentie door een alarm te geven bij vochtverlies.
• Incontinentie ondergoed: Biedt discreet comfort en bescherming, vooral voor mensen met lichte tot matige incontinentie.
• Plashorloges: Herinneren je eraan om op tijd naar het toilet te gaan, wat kan helpen om urineverlies te voorkomen.

Met de juiste aanpak en behandeling kun je de impact van een blaasverzakking verminderen en een actieve levensstijl behouden.